برابر ماده ٤٠٤ قانون تجارت دادگاه درضمن صدور حكم ورشكستگی و یا حداكثر ظرف ٥ روز از صدور حكم یك نفر را به عنوان مدیر تصفیه و مطابق با ماده ٤٢٧ ق.ت. یك نفر را به سمت عضو ناظر تعیین می نماید.
الف - وظایف عضو ناظر و مدیر تصفیه
عضو ناظر و مدیر تصفیه به منظور اقدامات تامینی به دعوت بستانكاران و بدهكاران ورشكسته اداره اموال و وصول مطالبات ورشكسته فروش اموال ورشكسته تقسیم دارائی ورشكسته بین بستانكاران و بالاخره اعلام خاتمه ورشكستگی اقدام می نمایند.

ورشكستگی را می توان به عادی به تقصیر و به تقلب تقسیم نمود.
الف - ورشكستگی عادی
برابر مواد ٤١٢ و ٤١٣ ق.ت. كسی ورشكسته عادی محسوب می شود كه تاجر یا شركت تجارتی بوده و از پرداخت وجوهی كه برعهده دارد متوقف گردد و ظرف ٣ روز از تاریخ وقفه كه در ادای قروض یاسایر تعهدات نقدی او حاصل شده باشد توقف خود را به دفتر دادگاه عمومی محل اقامت خوداظهار خود اظهار نموده و صورت حساب دارائی و كلیه دفاتر تجارتی خود را به دفتر دادگاه مزبور تسلیم نماید. صورت حساب دارائی و كلیه دفاتر تجارتی خود را به دفتر دادگاه مزبور تسلیم نماید . صورت حساب موصوف باید مورخ بوده و به امضا تاجر رسیده و تعداد و تقویم كلیه اموال منقول و غیر منقول تاجر متوقف بطور مشروح صورت كلیه قروض و مطالبات و نیز صورت نفع و ضرر و صورت مخارج شخصی در آن مندرج گردد.

برابر ماده ٤١٥ ق.ت. ورشكستگی تاجر به حكم محكمه بدایت بر حسب اظهار خود تاجر به موجب تقاضای یك یا چند نفر از طلبكاران و برحسب تقاضای مدعی العموم اعلام می شود.
الف - بر حسب اظهار خود تاجر
هر تاجر بدهكار مكلف است دادخواست توقف خود را ظرف سه روز از تایخ وقفه در پرداخت دیون به انضمام صورت حساب دارائی و كلیه دفاتر تجارتی مربوط به دفتر دادگاه حقوقی یك محل اقامت خود تسلیم نماید.

بدهكار باید تاجر یا شركت تجارتی بوده و از تادیه دیون خود متوقف باشد.
الف - خصوصیات بدهكار
اول - تاجر یا شركت تجارتی
ماده ٤١٢ ق.ت. مقرر می دارد: ورشكستگی تاجر یا شركت تجارتی در نتیجه توقف از تادیه وجوهی كه برعهده اوست حاصل می شود.
برابر ماده مذكور در صورتی كه هر تاجر یا شركت تجارتی نتواند دیون خود را درموعد مقرر پرداخت نماید ورشكسته محسوب می شود و قانونگذار ورشكستگی را به غیر تاجر و حتی شركت غیر تجارتی توسعه نداده است.

در حكومت قانون سابق دادگاههای حقوقی یك صلاحیت رسیدگی به دادخواست ورشكستگی را بطور اختصاصی طبق قانون آئین دادرسی مدنی داشتند.
طبق ماده ٦٤ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مصوب ٢١/١/٧٩ همین كه خواهان دادخواست خود را با ضمائم مربوط به دفتر دادگاه تقدیم نمود مدیر دفتر مكلف است در صورتی كه دادخواست كامل باشد بلافاصله و الا پس رفع نقص یك نسخه از دادخواست و پیوستها را با تعیین روز و ساعت جلسه دادرسی برای خوانده ارسال نمایدو روز جلسه دادگاه باید به نحوی تعیین شود كه فاصله بین ابلاغ دادخواست و روز جلسه كمتر از ٥ روز نباشد .